Pages

Search This Blog

Friday, 8 July 2011

MALSAWMNA

Malsawm’ tih leh ‘Malsawmna’ tih tawngkam hi Bible-ah vawi tam tak kan hmu a. Thuthlunghluiah hian vawi 415 vel he tawngkam hi kan hmu a, Thuthlung Tharah hian vawi 68 vel kan hmu bawk a ni.
Tawng bullamah chuan, ‘Barak’ tih a ni a, ‘Brekah’ tih leh ‘Brakah’ ti pawhin sawi a ni. A awmzia chu ‘Thingthi’ emaw ‘Malsawm’ tihna a ni. Thuthlunghluiah hian ‘Thingthi’ tih sawinan hian vawi thum chauh hman a ni. Tichuan ‘Malsawmna’ tih awmzia chu “hlawhtlinna, hausakna, fa neihtheihna, damreina, nun tamtak leh hausa neihna” a ni.
       Atlangpuiin Mizo Bible-ah hian ‘Malsawm’ (bless) tih hi ‘Engthawl’tiin a dah a, heihi chuan a tum a kawk fuh lo deuh mai thei a ni. Engthawl chuan thawveng, tibuaitu neilo a kawh laiin, Malsawmna chuan chu aia thuk daih chu a kawk si a. chuvangin Bible kan chhiar pawhin “An eng a thawl e,” “A eng a thawl e” tih aiah “ Malsawm an ni e,” “Malsawmna dawng tu a ni e” tia kan chhiarin a fiah zawk a rinawm.
Thuthlunghlui hunah hian Malsawmna hi Chhungkuaa hotu emaw, ram rorelnaa hotuten an hnuai amite hnenah an hlan thin a. Ama’rawh chu, Malsawmna hi Pathian atang chuaha chhuak a nih zia lantirnan Pathian hmingin Malsawmna an hlan thin. Tin, Thuthlunghlui hunah hian Pathian hian Malsawmna hi mihringte a pek dawn chuan
Thuthlung’ (Covenant) hmangin a pe bawk thin. Abrahama Pathianin mal asawm dawn khan thu a thlun pui a, Mosia pawhin Israel mipuite hnenah khan Pathian dan an zawm chuan malsawmna a nih thu a hrilh a nih kha. Chutichuan, Malsawmna dawng tur chuan Pathian thuthlung kan zawm ve a tul tihna anih chu.
Tute nge malsawmna dawngtute chu nita ang? Sam-ah hian malsawmna dawngtu chi hrang hrang kan hmu a.  Misiaksulte remruat anga awm ngai lo… (sm1:1), a bawhchhiatna ngaihdama awm leh a sualna hliahkhuha awm (sam 32:1),  miretheite ngaihsaktu (41:1), Pathiana chakna nei mi (84:5), Lalpa thunun (94:12), Rorelna vawng thate (106:3), Lalpa thihtute (128:1), mithafamkimte (119:1), A thu hriattirte zawmtute (119:2), pathian tanpuitua neileh Pathiana beiseina neitute (145:5). Heng te hi malsawmna phu nun neitute an ni. Rinna avanga Pathian nena nun inzawm neitute leh Athu zawm thin tute nun chu an ni.  
Heng mite tan hian Pathian hian a mawlsawmna hi a ui ngai reng reng lo a ni.
Thuthlungtharah hian Malsawmna tih hi vawi 68 lai kan hmu a. Chu chu tawng bul lamah chuan ‘Eulogia’ tia dah a ni a, Thuthlunghlui huna ‘Barak’ tih nen khan thuhmun a ni. Tin, hei bakah hian malsawmna sawina tawngkamdang kan hmu leh a, chu chu ‘Makarios’ tih a ni thung. A awmzia chu, “Malsawm, hlim, vannei” tihna a ni. He tawngkam hi Lal Isuan tlang chunga a thusawi Mt. 5:3-10 ah khan a hmang  a ni. Mizo tawngah hian ‘engthawl’ tia dah a ni a, “Malsawm” tiin chhiar ila, a tum a phawk chhuak zawk ngei ang. Thuthlunghluia Barak tih nen khan inanna an neih chu malsawmna dawng tura mihring rilru puthmang sawichhuahna an ni ve ve a, mahse, makarios tum dang, thuk zawk a nei a ni. Chu tak chu Thuthlungthar malsawmna chu a ni.
Thuthlunghlui-a malsawmna kan hmuh khan tisa lam malsawmna, hausakna te, hlawhtlinna te, damreina te, fanau malsawmna te a huam vek a. Thuthlungthar malsawmna chuan chu mi piah lam chu a kawk a ni. Chung te chu hetiang hian han sawi ta ila:-
Rilrua retheite (Poor in spirit): Hei hian thlarau nun rethei a kawk zawk mah awm e. miin thlarau nun pachhiatna a nei a ni tih a inhriat phawt chuan Pathian lo chu beisei tur dang a nei tawh ngai lo.
Lungngai/lusun te: Heihian Pathian duh zawng a, mite sualna avanga lungngai thinte hi a sawi tum chu a ni. Jeremia chuan a mi Israelte sualna a vanga a lungngaih leh a sun ang khan (Jer. 8:18-9:1). Tin, Pathian duhzawng lusunna/thihna tuartute pawh a huam tel thei ang chu.
Thuhnuairawlhte: Thuhnuairawlh (meek) hian a tumtak chu zaidam/dawhthei midangte tihnat duh lo leh phubalakna rilru pu lo tihna a ni.
Felna/dikna a riltam leh tuihalte: Riltam leh tuihal tih hian duh/ chak tih a kawk a. chumi awmzia chu felna leh dikna duhtute tihna a ni. Chung mite chuan he kahwvela diklohna leh fellohna avang hian Pa ram chu an ngai thin a ni.
Mi khawngaih theite (Merciful): Khawngaih thei/Zahngai tih hian a tum chu kan 

laka sualte ngaihdam theihna leh mi retheite khawngaihna hi a ni. Heng mite hian mihring hnen atang ni lovin Pathin zahngaihna an la hlawh dawn a ni.
Thinlunga thianghlimte (Pure in heart): Hei hian langthei thianghlimna ni lovin, chhungril thianghlimna a sawi tum a ni. Bumna leh huatna tello thinlung a sawina a ni. Hemi tello chuan Lal Isua a pawl theih si loh va.

Remna siamtute: Lal Isua remna siamtu bulpui, Lei leh van remna siamtu anih angin, remna siamtute chu malsawmna dawngtute an ni. Khawvel hian huatna leh elrelna hi a pawmngheh tawh em avang hian remna siamtute hi khawiah mah lawm an hlawh vak ngai lo.

Felna avanga tihduhdah tuartute: Tihduhdah tih hian, sawisakna, hmuhsitna, sawichhiatna a huam vek a. Heng zawng zawng hi ringtu a nih avang tuartu a sawina a ni.
Thuthlungthar malsawmna chu, retheihna, lungngaihna, thuhnuairawlhna, felnaa riltamna, mi khawngaihteihna, thianghlimna, remna siam, felna avanga tihduhdahna tawrh te hi a lo ni daih mai a ni. Heng zawng zawng hi tisa (material) malsawmna ai chuan a lo thlanawm zawk a, Tisa malsawmna, Thuthlunghuia kan hmuh kha kan paih tih na ni lovin, a belhchhah ta zawk ani. Eng dinhmunah pawh ringtu chu ding se, a hlim a, a lawm thin. Chu chuan malsawmna thuk zawk a entir a, harsatna, tihduhdahna leh tawrhna hnuaiah pawh hlim leh lawm takin a kal chhuak thin a ni. He malsawmna hi a lawm La Isuan nang leh kei hi he khawvel sum leh pai, hausakna leh nawmsakna ai pawha nei tur min duh chu. Kan dam chhung ngei hian he malsawmna hi kan tan dahin a awm a, a vawrhtawp chu nakinah, Pathian ramah kan la chen leh cheu dawn a ni.

No comments:

Post a Comment